WERK EN ZWANGERSCHAP

VRUCHTBAARHEID

Werk kan invloed hebben op de vruchtbaarheid en de gezondheid van jezelf en je baby. Bepaalde stoffen kunnen al gevaarlijk zijn nog vóórdat je zwanger bent. Zowel bij mannen als bij vrouwen! Voorbeelden hiervan zijn oplosmiddelen, narcosegassen, bestrijdingsmiddelen (gewasbeschermingsmiddelen) en zware metalen. Het is dus verstandig al voor de zwangerschap te bespreken wat nodig is om gezond zwanger te kunnen worden zodat er extra voorzorgsmaatregelen genomen kunnen worden. Bij twijfel kun je op het spreekuur van de bedrijfsarts navraag doen.

ZWANGER?

Tijdens de eerste controle vragen we naar je beroep maar ook het beroep van je partner. Wat doe je precies en hoeveel uur in de week werk je? Dat doen we met een reden. Sommige beroepen zijn niet geheel gezond als zwangere. Denk aan werken met schadelijke stoffen, straling, trillingen, extreme temperaturen of extreme tijden. Maar ook werk waar je een infectie kan oplopen of werk waar regelmatig agressie voorkomt. Hiervan was je meestal al op de hoogte omdat er voorzorgsmaatregelen worden genomen, ook toen je nog niet zwanger was. Had je je zwangerschapswens nog niet kenbaar gemaakt bij je werkgever of de bedrijfsarts dan raden we je aan je na een positieve test z.s.m. te melden. Is er daadwerkelijk sprake van een (mogelijk) schadelijke invloed op de gezondheid van jou of je baby dan zal je werkgever in overleg met de bedrijfsarts je werkzaamheden in de eerste plaats moeten aanpassen zodat je wel veilig je werk kan uitvoeren. Is dat niet mogelijk dan krijg je een andere functie aangeboden. Voorzorgsmaatregelen, aanpassing in werk en functie zijn meestal wel mogelijk zodat je veilig tot het einde van je zwangerschap kan doorwerken.

Gelukkig zijn veel beroepen tijdens de zwangerschap prima veilig uit te voeren.

Je voelt op een gegeven moment aan je lichaam wat niet meer prettig is, zoals 4 uur achter elkaar op een bureaustoel zitten of zware dozen tillen. Is dat aan de hand dan kom je er vaak zelf of met hulp van collega’s en je leidinggevende wel uit. Je past je werk aan, collega’s nemen iets over, je neemt wat vaker een rustpauze of gaat wat vaker een rondje over de afdeling doen, krijgt andere werkzaamheden toegewezen of zelfs een andere functie.

Lukt het met deze aanpassingen niet of wordt je ziek door de zwangerschap dan wordt je opgeroepen door de bedrijfsarts en kun je in overleg met hem/haar verdere aanpassingen doorvoeren. Soms is dat je uren minderen of (tijdelijk) stoppen met je werk. Je werkgever meldt je dan ziek en er wordt iemand anders aangenomen om jouw werkzaamheden te laten verrichten. Jij behoudt wel gewoon je salaris. Werk je minder uren door de zwangerschap dan gaat je verlof automatisch in bij 34 weken.  

Ervaar je stress, onbegrip of andere problemen op je werk door je zwangerschap dan mag je ook zelf contact opnemen met je bedrijfsarts van de arbodienst.

RECHTEN EN PLICHTEN

Wist je dat zodra je je werkgever hebt geïnformeerd over je zwangerschap:

• Je wettelijk recht hebt op extra bescherming tijdens de zwangerschap in situaties die daarom vragen.
• Je gelegenheid hoort te krijgen om de verloskundige en het echocentrum te bezoeken, ook onder werktijd.
• Je geen dingen meer hoeft te tillen van 10 kilo of meer of blootgesteld mag worden aan 80dB.
• Je recht hebt op 16 weken zwangerschapsverlof, waarvan minimaal 4 weken voor en 10 weken na de bevalling.  
• Je recht hebt op extra doorbetaalde pauze? Je hebt in je zwangerschap 1/8 van je werktijd om extra pauze te nemen.
• Je niet verplicht mag worden om nachtdiensten te draaien.
• Kun je niet werken door de zwangerschap dan hoor je dat te melden bij je werkgever. Je behoudt gewoon je salaris.  Ben je langer ziek dan wordt je opgeroepen door de bedrijfsarts.
• Ben je net terug van verlof dan krijg je 9 maanden lang extra tijd om te kolven of je baby de borst te gaan geven. Je mag hier ¼ van je werktijd voor gebruiken.

JIJ EN JE WERKGEVER

Neem in ieder geval altijd de tijd om in gesprek te gaan met je werkgever.
Duidelijke afspraken kan een hoop ellende voorkomen. Denk aan:

• Maak afspraken over je werkzaamheden tijdens je zwangerschap.
• Bespreek wanneer je verlof in gaat.
• Hoe je werkgever de vervanging gaat regelen.
• Op welke wijze je de werkzaamheden overdraagt.
• Het aantal werkuren na je verlof.
• En of en op welke wijze je ouderschapsverlof opneemt.

Lees meer over werk, zwangerschap en je rechten en plichten op www.fnv.nl

DISCRIMINATIE?

De wet stelt dat vrouwen niet benadeeld mogen worden tijdens hun zwangerschap of als ze terugkeren na hun verlof. Je werkgever mag je om deze reden dus niet anders behandelen dan je collega’s. Werkgevers mogen zwangerschap en moederschap niet meewegen in beslissingen bij sollicitaties, contractverlenging, opleiding en promotie. En een vrouw heeft na haar verlof recht op een ongewijzigd takenpakket en een gepaste ruimte om te kolven.

Helaas komt deze ongelijke behandeling vanwege zwangerschap en moederschap veel voor. Vrouwen zijn zich onvoldoende bewust van hun rechten en denken dat ze er niets tegen kunnen doen. Je kan hier iets tegen doen!

Meld het als je ongelijk behandeld wordt bij RADAR. Ze kunnen dan met je werkgever in gesprek gaan en je situatie verbeteren. (www.radar.nl of mail naar info@radar.nl)

Kijk om www.mensenrechten.nl voor meer informatie over je rechten en plichten op de werkvloer. Je kunt hier ook een klacht indienen. Ook als je geen stappen wilt nemen is het belangrijk om je ervaring te melden. Dankzij meldingen van zwangere werknemers kunnen ze ongelijke behandeling in kaart brengen, voorkomen en bestrijden.