29 november 2023

Net als in de film?

In films zie je vaak vrouwen bevallen op hun rug, met de knieën opgetrokken en de benen wijd uit elkaar. Waarom dit zo is weten het niet precies. Door de herhaling is het herkenbaar en blijven filmmakers dit beeld tonen als er een baby geboren gaat worden. Omdat we keer op keer dit ‘stereotype’ beeld van een bevalling zien gaan veel mensen denken dat op je rug dé houding is om een kind te baren.

In deze blog willen we je laten zien welke houdingen er nog meer zijn en wat de voordelen van houdingen zijn op je bevalling. Je kan er een hele studie van maken maar wij geloven als verloskundigen heel erg in de kracht van je eigen lijf. Je lichaam weet vaak zelf wat het moet doen om je baby optimaal je bekken te laten passeren. Het enige dat je kunt doen is je lijf voelen en dat volgen. En laat dat nu juist het makkelijkste zijn als je alle bewegingsvrijheid neemt en krijgt. ‘Actief baren’ noemen we dat.

Actief baren

Je beweegt je door je weeën heen en neemt de houding aan die voor jou intuïtief goed voelt. Probeer wel elk half uur even te wisselen met een andere houding. Actief baren en met name verticale houdingen zorgen voor een makkelijkere passage van je baby door je bekken. Het maakt je bekken namelijk ruimer waardoor je de ontsluiting bij een eerste bevalling tot wel 3 uur kan verkorten en bij een volgende baby tot een uur. Door het gevoel van meer controle hebben minder vrouwen behoefte aan pijnstilling. Pas je het actief baren ook toe tijdens het persen dan zien we minder vaak vacuümverlossingen, baby’s hartslag zal minder vaak gaan dippen en is er minder vaak de noodzaak voor een knip. Door het persen in een verticale baring hebben vrouwen de zwaartekracht mee waardoor niet alleen de ontsluiting sneller verloopt maar je ook korter hoeft te persen. Wisselen van houding heeft dus een hoop voordelen!

Voor jezelf en de baby zitten er geen nadelen aan bevallen in een andere houding dan op je rug in bed. De verloskundige die je ondersteunt zal mogelijk wat meer moeite moeten doen om er goed bij te kunnen. Heb je een verloskundige die zelf zwanger is, last heeft van haar rug, knieën of andere fysieke klachten dan kunnen jullie samen kijken wat de mogelijkheden zijn. Ook is er nog geen duidelijk verband tussen houding en de mate van uitscheuren. We denken dat de diepe hurkzit mogelijk groot letsel voorkomt en de rugligging juist zorgt voor vaker uitscheuren. Maar onderzoeken wisselen steeds in resultaten.

Alle mogelijkheden op een rij

Het is dus niet de bedoeling dat je voor je bevalling al kiest in welke houding jij wil bevallen. Tijdens de bevalling ga je met ‘actief baren’ aanvoelen wat voor jou een fijne houding is om je weeën op te vangen en in welke houding je het gemakkelijkste kan persen. Heb je rugweeën dan zal je waarschijnlijk een andere houding kiezen dan bij beenweeën. Ben je van jezelf lenig en flexibel dan zijn er ook meer houdingen mogelijk dan wanneer je flink bent aangekomen, je buik je enorm in de weg zit en je fysiek klachten hebt. Het kan ook heel goed zijn dat in de eerste fase van je bevalling de ene houding beter voelt en tijdens de laatste fase een andere houding. Onze ervaring leert dat vrouwen uit zichzelf vaak de ‘juiste’ houding aannemen. Vaak is dat verticaal omdat er meer ruimte in het bekken ontstaat en vrouwen zo meer controle ervaren. Je mag van ons verwachten dat we je een houding adviseren die het voor de baby makkelijker maakt om je bekken te passeren als blijkt dat het niet soepel vordert.

Staan:
– Voorover hangend, tegen een bed of tegen je partner.
– Wiegend van je ene been op je andere.
– Hangend aan een rebozodoek aan de deur.

Vanuit een staande positie kun je gemakkelijker alle houdingen aannemen die je wil. Hurken, op handen en knieën.

Zitten/hurken:
Zitten met of zonder steun onder de billen.

De baarkruk
De yogaball
De wc
De baarstoel, het baarkussen of de baarstang (nauwelijks beschikbaar in Nederland)
Klein krukje of op een stoel
In bed, evt in kleermakerszit
Hurken met de rug tegen een muur/kast
Hangend in de knieën van een partner
Hurken en met de handen het bed of de partner vastpakken

Er zijn veel verschillende zittende posities. De ene is beter geschikt dan de andere om langere tijd aan te nemen. Hollandse vrouwen kunnen bijvoorbeeld niet zo heel lang in een hurkzit blijven. Je kan iets onder je hakken doen om het wat comfortabeler te maken.

De baarkruk zoals wij en de verloskamers hebben is alleen geschikt tijdens het persen omdat langer dan 20 minuten hierop zitten niet prettig voelt en er dan nadelen optreden.

Op handen en knieën:
– Op bed of op de grond.
– Over een bank, bed, poef, yogabal, peanuttbal of een stapel kussens gebogen.
– Met de billen bijna op het matras of in de lucht. Met je hoofd bijna op het matras of juist omhoog. Met of zonder een knie opgetrokken (boogschutterhouding).

Liggen:
– Linker of rechter zij.
– Op je rug.
– Eventueel met kussen of peanutball tussen je knieën of tussen je enkels.

Veel vrouwen gaan liggen omdat het je lijf goed ondersteunt en het dus wat minder zwaar voelt. Vanuit een liggende positie beweeg je echter minder soepel naar een andere houding. In een liggende positie wordt je bekken door het matras tegengehouden waardoor het nauwer wordt. De maten van je bekken zijn hierdoor kleiner dan in verticale positie. Vordert je bevalling goed dan is dat geen probleem. Stagneert het dan is het beter een andere houding te zoeken waarbij je bekken zich beter kan aanpassen.

In bad:
In water ben je gewichtloos en dat maakt bewegen makkelijker. Actief baren is in bad dus makkelijker toe te passen dan op het droge. De meeste vrouwen zitten op hun knieën of handen en knieën of liggen wat meer op hun zij.

Het dynamische bekken

Tijdens de bevalling passeert je baby je bekken. Aan het begin van de bevalling zakt het hoofdje via de bekkeningang tot het zich midden van je bekken bevindt. Bij de laatste fase, het persen, komt het hoofdje er bij de bekkenuitgang weer uit. Met bepaalde houdingen en bewegingen kun je je bekkeningang, het midden van je bekken en de bekkenuitgang vergroten. Het zorgt er dus voor dat je baby makkelijker je bekken passeert. Goed om hiermee rekening te houden tijdens je bevalling! In de volgende filmpjes zie je hoe dat werkt in de praktijk.

Houdingen waarbij je je knieën uit elkaar doet zijn goed om je bekkeningang te openen en om de baby te laten indalen aan het begin van je bevalling. Houdingen waarbij je je knieën naar elkaar toe beweegt en je enkels wat verder uit elkaar zet zijn goed om de bekkenuitgang te vergroten en helpen je om je baby naar buiten te persen. Persen met je benen wijd uit elkaar, net als in de film, werkt dus vaak averechts want dit maakt je bekkenuitgang kleiner. Helaas weten nog niet alle geboortezorgverleners dit.

Ervaar het zelf met de volgende oefening. Ga rechtop zitten op een harde stoel en plaats je handen onder je billen; wiebel een beetje heen en weer en ga met je vingers op zoek naar je zitbotjes! Beweeg je knieën helemaal wijd uit elkaar en voel wat je zitbotjes doen. Beweeg nu je knieën naar binnen en je enkels naar buiten. Voel je wat je zitbeentjes doen? Wanneer voel je de meeste ruimte tussen jouw zitbotjes?

Tip voor thuis

Onderzoek en experimenteer tijdens het maken van je geboortewensen wat een fijne houding voor je is en probeer daar variaties op. Wees creatief en zet dit ook tijdens je bevalling in. Voel wat je lijf aangeeft en geef jezelf de ruimte om te bewegen. Ook als je een medische indicatie hebt. Een medische indicatie mag je niet in de weg zitten om in die houding te bevallen waarin jij je het meest krachtig voelt. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen zijn de resultaten van verticale houdingen beter, zowel voor moeder als voor de baby! En last but not least: Als je bevalt in een houding die je zelf kiest zorgt dat voor een betere bevalervaring en een beter welbevinden na de bevalling.

609 keer bekeken

Recente artikelen

Te vroeg bevallen

Zwanger? Dit moet je regelen voor je zorgverzekering

Janine in Kenia

Translate »